آشنایی با انواع روشهای چاپ

طبقه بندی روشهای چاپ در چند گروه معین، موجب می شود که بدون سرگردانی در انواع و اقسام ماشین آلات و تفاوت آنها از نظر ابعاد، کاربرد، تجهیزات جانبی و سطح اتوماسیون و … بتوانیم درک روشنی از مفهوم چاپ و ساختار همه دستگاه های چاپ به دست آوریم.

روشهای عمده چاپ :روش های بسیار متنوعی برای چاپ روی کاغذ، مواد مختلف و اشیای گوناگون وجود دارد و انواع ماشین آلات کوچک و بزرگ برای کارهای خاص ابداع شده و مورد استفاده قرار می گیرند.علیرغم تنوع بسیارزیاد دستگاهها و لوازم و مواد مصرفی و تکنیکهای مربوط به چاپ برای هریک ازاقلام بالا، روشهای چاپی را میتوان براساس فرم چاپ و نحوه انتقال مرکب دریک طبقه بندی کلی بشرح زیرطبقه بندی کرد:

الف) گروه چاپهای تماسی : تقسیم روشهای چاپ به تماسی وغیرتماسی، سابقه چندانی ندارد.این اصطلاح از وقتی به کار گرفته شد که روشهای چاپ جدیدی ابداع شدند که بدون تماس سطح چاپ شونده بافرم چاپ (یا واسطه چاپ)،عمل چاپ راانجام می دهند که درمقایسه با روشهای معمولی میشد آنها راغیرتماسی نامید. درواقع همه روشهای چاپی که درگروه چاپ تماسی جای میگیرند،همان روشهای سنتی چاپ واصلی ترین روشهای تولید کارهای چاپی هستند که سالهاست قدمت داشته اند وهنوز هم به عنوان روشهای عمده چاپ شناخته می شوند. چاپهای تماسی بر اساس نوع فرم چاپ و نحوه انتقال مرکب به چهار گروه تقسیم میشوند:

مرکب چاپ در بسته بندی انعطاف پذیر

1. برجسته مانند لترپرس و فلکسوگرافی
2. گود مانند هلیوگراور و پدپرینت
3. صاف مانند افست و چاپ سنگی
4. توری مانند سیلک اسکرین و استنسیل

 

ب) گروه چاپهای غیرتماسی : این اصطلاح مربوط به انواع متأخرتر چاپ است، از جمله سیستمهای تونری (مانند فتوکپی که به جای مرکب مایع، با پودر (تونر) چاپ میکند) که در آنها فرم چاپ و یا واسط های برای انتقال مرکب بر روی کاغذ و سطح چاپی، وجود ندارد و انتقال مرکب بر اساس الگوی خاص و روش ویژهای درنقاط مورد نظر صورت میگیرد. چاپهای غیرتماسی به طور کلی به دو گروه تقسیم میشوند:

1. الکترواستاتیک(مانندفتوکپی و چاپهای دیجیتال تونری)
2. جوهرافشان (مانندپرینترهای جوهرافشان رومیزی، پلاترها وچاپگرهای لارج فرمت) .

معمولا با افست و برای مثال چاپ روی کاغذ به همه روشها امکان پذیر است و چاپ روی حلب سیلک اسکرین انجام می شود. چاپ روی خودکار یا روی کلیدهای موبایل و… هم به روش سیلک اسکرین (توری) و هم به روش پد پرینت (گود) امکان پذیر است و چاپ تاریخ مصرف روی درب نوشابه و شیشه شیر نوعی ابتدایی از جوهرافشان و چاپ بیلبورد نوع پیشرفته آن است.

به روش افست و با استفاده از پودر وهمچنین چاپهای فانتزی و برجسته مثل ترموگرافی معمولاحرارت انجام می شود.از جمله موارد جالب باید به ماشینهای افست لترپرس اشاره کنیم. فرم چاپ در این ماشین ها، برجسته است ولی از آنجا که انتقال مرکب به واسطه یک سیلندر لاستیک انجام می شود، افست قلمداد میشود. ترکیب این دو را افست لترپرس میگویند. مبحث روشهای چاپ در یک قالب کلی، تا همین جا تمام است، ولی میتوان آنرا گسترش داد.

انواع روش های چاپ سلفون

۱.چاپ هلیو یا روتوگراور(چاپ گود)

گراور نوعی چاپ هست که در قدیم حروف سربی وجود داشت.یک سیلندر فلزی که مرکب از طریق سیلندر روی کار چاپ و حکاکی میشود.در چاپ هلیو مرکب از طریق حفره روی کار چاپ می شود و هرچاپ سیلندر مخصوص بخود را دارد.هلیو هزینه پیش از چاپ بیشتری دارد،ساخت سیلندر زمان بر است اما بیشترعمر می کند و بدلیل اینکه در تیراژ بالا استفاده می شود هزینه ها سرشکن می شود و دقت چاپ بیشتری دارد.

2.چاپ فلکسو

چاپ فلکسو از ترام که سطح برجسته ای مثل میخ کفش های ورزشی است که از طریق آن ها مرکب روی کار چاپ می شود،ساخت کلیشه(مثل مهرهای ژلاتینی) در فلکسو زمان کمتری نیاز دارد و در تیراژهای پایین تر مقرون به صرفه است. سه نوع چاپ فلکسو داریم:فلکسو خطی،سیلندر مرکزی،استک.

پررنگ بودن و کم رنگ بودن چاپ را کوچکی و بزرگی حفره ترام مشخص می کند.کیفیت و سرعت تفاوت اصلی چاپ روتوگراور و فلکسو می باشد.معمولا فیلم پلی اتیلن را با فلکسو چاپ می کنند.از آنجایی که چاپ هلیو در تیراژ بالا استفاده می شود و تجهیزات و دستگاه های متفاوت و گران قیمت تری می طلبد مجتمع های چاپ بزرگ کشور که عمده سهم چاپ سلفون را تحت اختیار خود دارند اکثرا از چسب های باکیفیت غیرحلالی که گراماژ پایینی دارند و در دستگا ه ها مشکلی بوجود نمی آورند و سازگار هستند استفاده می کنند.

در چاپ سلفون مرکب کار یووی هست یعنی با نور خشک می شود.مجموعه هایی که تولیدکننده فیلم پلی اتیلن هستند معمولا فلکسو کار می کنند.

به هر حال طرح مسایل گوناگون مربوط به تکنولوژی چاپ، کاربردها، مواد مصرفی و نیز بررسی تاریخی و سایر مسایل چاپ بر اساس همین طبقه بندی کلی قابل گسترش است. برای مثال میتوانیم درباره روشهای آماده سازی یا پیش ازچاپ برای هر یک از این روشها صحبت کنیم، به همین ترتیب در مورد علمیات پس از چاپ، و نیز میتوانیم درباره کاربردها و مواد مصرفی در هر یک از روشها تحقیق کنیم.

همچنین میتوانیم به روشهای چاپ از نقطه نظر توجیه فنی و اقتصادی برای انجام این یا آن سفارش چاپی نگاه کنیم و بدین ترتیب نکات بسیار متنوعی را در شاخه های مختلف درخت چاپ بیابیم. پیش از چاپ (آماده سازی) همه روشهای چاپی، قبل از مرحله چاپ، مرحلهای به نام پیش از چاپ دارند. مجموعه عملیاتی که پس از صفحه آرایی و تهیه آرت ورک یا پس از اجرای طراحی، به منظور آماده سازی آن کار برای چاپ صورت می گیرد، پیش ازچاپ به حساب می آیند. آخرین مرحله پیش ازچاپ، تهیه پلیت (یا فرم آماده برای چاپ) است.

“پیش ازچاپ” در معنای وسیع خود عملیات حروفچینی و طراحی را نیز شامل می شود و درمعنای خاص به آماده سازی فرم چاپ یا عملیاتی که به تولید پلیت می انجامد، اطلاق می شود.آماده سازی در همه روشهای چاپی به صورت سنتی دارای مراحل، عملیات و مواد مصرفی خاص خود بوده و امروزه به تدریج جای خود را به آماده سازی دیجیتال می دهد.عمده ترین عملیات ومراحل آماده سازی معمولی درهمه روشها عبارتند از:عکاسی، تفکیک رنگ، فیلماژ، فرمبندی و کپی.در آماده سازی دیجیتال، همه عملیات عکاسی، روتوش و فرم بندی، به کمک نرم افزارهای پیش از چاپ در کامپیوتر انجام می شود و ظهور پلیت توسط سیستمهای کامپیوتر به پلیت صورت میگیرد و مرحله تولید فیلم و عملیات پیچیده فیلماژ حذف شده اند. بهر حال آماده سازی چه به صورت سنتی و چه به صورت دیجیتال باشد، در پایان آن، پلیت ها یا فرمهای چاپ مهیا میشوند که آماده نصب درماشین چاپ و تکثیرهستند. سه دستگاه اصلی و پرکاربرد در مراکز آماده سازی عبارتند از: اسکنر، ایمیجستر و پلیتستر.

انتخاب چسب لمینت مناسب بسته‌بندی‌های انعطاف پذیر

مراحل آماده سازی هر یک از روشهای چاپی:

• لیتوگرافی؛ آماده سازی برای چاپ افست که محصول نهایی آن زینک است.
• کلیشه سازی؛ آماده سازی برای چاپ فلکسو که محصول نهایی آن کلیشه فتوپلیمری است.
• سیلندرسازی؛ آماده سازی برای چاپ گود یا هلیوگراور که محصول نهایی آن سیلندر مسی حکاکی شده است.
• شابلون سازی؛ آماده سازی برای چاپ سیلک اسکرین که محصول نهایی آن شابلون (توری) است.